آیا داستان خانمی را شنیده‌اید که هم‌زمان دو رژیم گرفت تا لاغر شود؟ با پیروی از هر دو رژیم هم می‌توانست تا جایی که اشتها دارد بخورد و هم به‌حساب خودش دو برابر سریع‌تر وزن کم کند.

این داستان طنزگونه نکته جدی‌ای دربر دارد. طبیعت انسان حکم می‌کند که به دنبال آسان‌ترین و کم¬زحمت¬ترین راه برای تغییرات لازم بگردیم. متأسفانه، اغلب آنچه به نظر آسان‌ترین روش می‌آید همیشه بهترین روش نیست.

اگر این خانم واقعاً به این منطق نادرست تکیه کند، نه‌تنها در کاهش وزن شکست خواهد خورد، بلکه احتمالاً درنهایت وزنش بیش از آن چیزی خواهد شد که در شروع رژیمش بود. با این‌که این داستان ممکن است خیلی دور از ذهن به نظر بیاید، خیلی از افرادی که سعی می‌کنند از برنامه‌های کنترل وزن جنجالی و ازنظر پزشکی اثبات نشده پیروی کنند، اغلب سر این دوراهی گیر می‌کنند.

اما کنترل وزن تنها موقعیتی نیست که مردم در آن به روش‌های ناموفق متوسل می‌شوند. سیگار کشیدن هم مشکل دیگری است که افراد سعی دارند برای آن راه‌حل‌های متفاوت پیدا کنند. خیلی از دانشمندان علوم رفتاری معتقدند که سیگار کشیدن تنها یک الگوی قابل یادگیری است. اگر واقعاً موضوع این بود، رویکردهای گوناگونی برای ترک سیگار وجود می‌داشت.

روش‌های اصلاح رفتار مانند کم کردن تعداد یا قرار گرفتن در معرض یک ماده یا موقعیت، بیزاری‌درمانی ، هیپنوتیزم، طب سوزنی، نگهداری سوابق، حساسیت‌زدایی و بی‌شمار رویکردهای دیگر مدت‌هاست که استفاده می‌شوند تا به مردم کمک کنند الگوهای رفتاری ناخوشایند را کنار بگذارند.

اما سیگار کشیدن صرفاً یک رفتار قابل یادگیری یا یک عادت بد نیست. [سیگار کشیدن] پیچیده‌تر، قوی‌تر و بدتر از همه، مرگبارتر از اکثر عادت‌های بد است. سیگار کشیدن یک اعتیاد است. این واقعیت در روز اول هریک از کلینیک‌ها نسبتاً روشن می‌شود. تقریباً هر شخصی در گروه می‌تواند داستانی را نقل کند که نشان می‌دهد سیگار کمابیش او را تحت کنترل دارد.

بعضی‌ها تا جایی پیش رفته‌اند که شب‌ها سطل زباله‌ها را به امید پیدا کردن سیگار بگردند. بعضی دیگر ته سیگارهای باقی‌مانده در زیرسیگاری‌های کثیف را کشیده‌اند. عده‌ای هم هستند که وقتی به دلیل بیماری مربوط به سیگار بستری‌شده‌اند یواشکی سیگار می‌کشند، باوجوداینکه دکترشان آن‌ها را از این کار به‌شدت بر حذر داشته است. بعد از شنیدن چنین تجربه‌های زننده‌ای، کمتر کسی با این موضوع مخالفت خواهد کرد که سیگار تا حد زیادی روی شخص سیگاری کنترل دارد.

اعتیاد به روش‌های کم کردن تدریجی پاسخ نمی‌دهد. اعتیاد تسلیم مصرف کنترل‌شده آن ماده نمی‌شود. اگر افراد با اعتیاد مانند یک عادت بد برخورد کنند، در برابر آن شکست خواهند خورد.

از طرفی اگر با اعتیاد به‌مثابه اعتیاد برخورد کنند، شانس خوبی برای شکست دادن آن خواهند داشت. اگر کسی به یک ماده اعتیاد داشته باشد باید به‌کلی از مصرف آن پرهیز کند. در غیر این صورت به‌طور تمام و کمال به اعتیاد بازمی‌گردد. این موضوع در مورد الکل، هروئین، نیکوتین و تعدادی دیگر از مواد صدق می‌کند.

در مورد اعتیاد به نیکوتین، اگر فرد سیگاری یکباره ترک کند پس از 72 ساعت از پس سخت‌ترین مراحل ترک برآمده است. پس از دو هفته، تمام علائم جسمی ترک متوقف می‌شوند. سپس، وقتی این موضوع درک شود که هر مقدار نیکوتین به هر روشی وارد بدن شود باعث تقویت وابستگی‌اش می‌شود، او تمام اطلاعات لازم را برای کنار آمدن با وسوسه‌های گاه‌وبیگاه خواهد داشت.

او همیشه باید تصمیمش در مورد سیگار کشیدن یا نکشیدن را بر اساس گزینه‌های واقعی که در اختیار دارد انجام دهد. او این اختیار را دارد که هیچی نکشد، یا همه را بکشد. حد وسطی وجود ندارد. بر این اساس، واضح است که انتخاب می‌کند هرگز پک دیگری نزند!