Κεφάλαιο 3: Πώς να σταματήσετε το κάπνισμα

Σχεδόν 20 χρόνια πριν όταν διεύθυνα μια από τις πρώτες μου «Σταματήστε το Κάπνισμα» κλινικές ένας από τους επιτυχόντες συμμετέχοντες, μια κυρία με το όνομα Μπάρμπαρα, μου είπε ότι είχε παρακολουθήσει κάποτε μια άλλη κλινική και της άρεσε περισσότερο από τη δική μας. Τη ρώτησα για πόσο καιρό το είχε κόψει σε εκείνο το πρόγραμμα κι εκείνη είπε, «Δεν το έκοψα καθόλου.» Ύστερα τη ρώτησα πόσοι από τους άλλους ανθρώπους το είχαν κόψει. Αποκρίθηκε, «Δεν ξέρω αν το έκοψε κανένας.» Έπειτα τη ρώτησα, γιατί της άρεσε εκείνο το πρόγραμμα περισσότερο, αν κανείς δεν το έκοψε. Μου απάντησε, «Όταν τελείωσα το πρόγραμμα, δεν αισθανόμουν άσχημα για το κάπνισμα!»

Το έργο οποιασδήποτε κλινικής για το κάπνισμα θα έπρεπε να είναι να βοηθάει τον συμμετέχοντα να απελευθερωθεί από την ισχυρή λαβή του εθισμού της νικοτίνης. Για να το κάνει αυτό, κάθε συμμετέχοντας χρειάζεται να έχει μια εις βάθος κατανόηση αμφότερων του γιατί καπνίζει και των συνεπειών που συνδέονται με τη διατήρηση της πρακτικής του καπνίσματος. Τα τσιγάρα είναι εθιστικά, δαπανηρά, μη αποδεκτά κοινωνικώς και θανάσιμα. Πώς στο καλό μπορεί ένα οποιοδήποτε άτομο ή κλινική να συνειδητοποιήσει αυτές τις επιδράσεις και να ελαχιστοποιήσει τη σημασία τους στο σημείο όπου ο καπνιστής δεν αισθάνεται άσχημα για το κάπνισμα;

Η φυσική παρόρμηση των περισσότερων καπνιστών είναι να αρνούνται τις επιπλοκές του καπνίσματος στην υγεία και την κοινωνικοποίηση. Όταν ανοίξει μια εφημερίδα και δει έναν τίτλο να λέει «Υπουργείο Υγείας», δε θα διαβάσει παρακάτω. Όταν ακούσει μια εκπομπή στο ραδιόφωνο ή στην τηλεόραση για τους κινδύνους, είτε θα παραβλέψει εντελώς το μήνυμα είτε θα διατηρήσει την λανθασμένη πεποίθηση ότι το πρόβλημα δεν έχει εφαρμογή σε αυτόν. Τελικά όμως, ακόμα και το ίδιο του το σώμα διαμαρτύρεται. Ίσως βιώσει σωματικά συμπτώματα όπως βήχας, ζαλάδα, πόνοι στο στήθος, μούδιασμα στα άκρα, πονοκέφαλοι, πονόκοιλοι, βραχνάδα και μια ποικιλία άλλων παραπόνων. Γενικά θα μεταθέσει την ευθύνη στον καιρό, τη δίαιτά του, το άγχος του, σε ένα κρύωμα ή μια γρίπη, σε αλλεργίες ή οποιαδήποτε άλλη δικαιολογία μπορεί να σκεφτεί για να προστατέψει τα τσιγάρα του.

Η κλινική μας σχεδιάστηκε για να καταστρέφει για πάντα όλες τις εκλογικεύσεις του καπνίσματος από τον καπνιστή. Ίσως σκαρφίζεται πολλές δικαιολογίες για να καπνίζει αλλά ξέρει ότι όλες είναι ψεύτικες. Η κλινική μας θα πετύχει έναν από τους δύο στόχους. Είτε ο καπνιστής θα παρατήσει το κάπνισμα, είτε η κλινική θα του καταστρέψει το κάπνισμα για την υπόλοιπη ζωή του. Δεν θα μπορεί πια να κάθεται άνετα στο τέλος της μέρας και να σκέφτεται από μέσα του με μακάρια αμάθεια πόσο πολύ ευχαριστήθηκε τα τσιγάρα του. Αντιθέτως, αν οποιαδήποτε σκέψη για το κάπνισμα γλιστρήσει μέσα στη συνείδησή του θα είναι σχετικά με το πόσο χαζό ήταν να καπνίσει 20, 40, 60 ή και περισσότερα τσιγάρα εκείνη την ημέρα, και πόσο θλιβερό είναι ότι κατά πάσα πιθανότητα πρόκειται να κάνει το ίδιο πάλι και την επόμενη.

Γιατί θέλουμε να κάνουμε τον καπνιστή δυστυχή σχετικά με το κάπνισμα; Επειδή ίσως αν θυμώσει αρκετά με το κάπνισμα θα το σταματήσει. Αργά ή γρήγορα η λογική ίσως τον κινητοποιήσει να σταματήσει. Ίσως το κάνει μόνος του ή ίσως έρθει πάλι σε μας για να τον βοηθήσουμε. Το πώς θα το κάνει δεν είναι σημαντικό, αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι θα το παρατήσει. Γιατί ενώ το σκεπτικό που ενσταλάζουμε μέσα του ίσως τον κάνει δυστυχή, το να μην το καταλάβει μπορεί να προκαλέσει πιο σημαντική μακροχρόνια δυσφορία.

Αν η κλινική μας έκανε ότι κατάφερε η πρώτη κλινική της Μπάρμπαρα -να ανακουφίσει τα αρνητικά συναισθήματα για το κάπνισμα- ίσως οδηγούσε στην απαιτούμενη ενίσχυση για την διατήρηση της πρακτικής του καπνίσματος. Από τη στιγμή που τα τσιγάρα ευθύνονται για πάνω από 300.000 πρώιμους θανάτους το χρόνο και το σακάτεμα κυριολεκτικά εκατομμυρίων άλλων, το να ανακουφίζει κανείς το άγχος για το κάπνισμα δεν άπτεται του ωφελιμότερου ενδιαφέροντος του καπνιστή. Αναλογιστείτε τις σωματικές, ψυχολογικές, κοινωνικές, οικονομικές και οποιεσδήποτε άλλες επιπτώσεις του καπνίσματος. Αναλογιστείτε τις όλες και - ΜΗΝ ΞΑΝΑΠΑΡΕΤΕ ΑΛΛΗ ΤΖΟΥΡΑ!

Joel